امروزه انواع ظروف پخت و پز از جنس آلومینیوم، استیل ضد زنگ، سرویس سرامیک ، دیگ مسی و تابه ها و قابلمه های دارای روکش تفلون نچسب به وفور در بازار یافت می شوند و در طول سال های گذشته جایگزین ظروف چدن (Cast-iron cookware) دوست داشتنی و قدیمی شده اند.

اما واقعیت این است که هیچ کدام از این ظروف پخت و پز تا به حال نتوانسته اند ایمنی و ماندگاری مشابه تابه ها و قابلمه های چدن را به نمایش بگذارند. به همین دلیل است که مردم روز به روز از مزایا و فواید پخت غذا داخل ظروف چدن بیشتر آگاه می شوند، و استقبال از این ظروف با روند چشمگیری رو به افزایش است.

اگر امروز به بازار کل زندگی خود مراجعه کنید، مشاهده خواهید کرد که تابه ها و قابلمه های چدنی در حال باز پس گیری جایگاه به حق خود هستند و در بسیاری از مغازه ها یافت می شوند.

بنابراین به شما توصیه می کنیم اگر ظرف چدن قدیمی در منزل دارید، حتما به آن توجه ویژه ای داشته باشید و آن را بیشتر مورد استفاده قرار دهید. اگر هم از ظروف چدنی بی بهره هستید، حتما به بازار مراجعه کرده و حداقل یک تابه چدنی برای آشپزخانه خود انتخاب کنید.

در ادامه این مطلب به بررسی دقیق ظروف چدن می پردازیم، مزایا و معایب قابلمه های چدن را برای شما ذکر می کنیم، و اشاره ای هم به نکات مهم در هنگام استفاده از تابه های چدن خواهیم داشت.

آیا ظروف چدن قابل استفاده در رستوران ها هستند؟

بله! نه تنها قابل استفاده هستند، بلکه بسیاری از رستوران ها پخت غذا های متنوع در تابه ها و قابلمه های چدنی را ترجیح می دهند.  در مواردی حتی ظروف چدن درجه یک به عنوان ظروف سرو غذا نیز مورد استفاده رستوران های معتبر قرار می‌گیرند.

قیمت ظروف چدن چگونه است؟

با توجه به فرایند بسیار ساده و آسان تولید ظروف پخت و پز چدن می توان گفت قیمت این گونه ظروف فوق العاده مقرون به صرفه است.

حتی اگر قیمت تابه ها و قابلمه های چدن را با سایر ظروف مشابه دارای روکش نچسب مقایسه کنید، متوجه اختلاف قیمت فاحش و به صرفه بودن ظروف چدن خواهید شد.

علاوه بر آن باید به این نکته توجه داشته باشید که ظروف دارای روکش نچسب در صورت از بین رفتن این روکش به هیچ وجه قابل تعمیر نیستند و عملا کارایی خود را از دست می دهند، در حالی که ظروف چدن به روش های مختلف قابل بازسازی و آماده سازی مجدد هستند و به همین دلیل برخورداری از آن ها در بلند مدت می تواند به صرفه جویی های اقتصادی منجر شود.

جالب است بدانید در صورت آماده سازی منظم تابه ها و قابلمه های چدن، طول عمر این گونه ظروف به میزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد و برای مدت ها در آشپزخانه همراه شما خواهند بود.

آیا زنگ زدگی ظروف چدن باعث از کار افتادن آن ها می شود؟

خیر. اگر در تابه یا قابلمه چدنی شما آثاری از زنگ زدگی مشاهده می شود، کافیست با استفاده از سیم ظرفشویی لایه تشکیل شده روی سطح ظرف را جدا کنید و مراحل آماده سازی ظروف چدن را بار دیگر اجرا کنید. برای سهولت بیشتر می توانید از شوینده های نسبتا قوی استفاده کنید تا لایه نارنجی رنگ بدون زحمت اضافی جدا شود.

اما لازم است از سمی نبودن این نوع شوینده ها اطمینان حاصل کنید تا مواد خطرناک توسط سطح ظرف جذب نشود.

آیا ظروف چدن گرما را به صورت مساوی توزیع می کنند؟

متاسفانه خیر.

ممکن است تصور کنید بدنه ضخیم تابه ها و قابلمه های چدن باعث می شود گرما به صورت یکسان توزیع شود، اما لازم است بدانید که ظروف چدن در بسیاری از مواقع به دلیل وجود نقاط سرد در هنگام آشپزی مورد انتقاد قرار می گیرند.

برای این که از پخته شدن تمامی قسمت های غذا مطمئن شوید، توصیه می کنیم در هنگام آشپزی تابه ها و قابلمه های چدنی را به خوبی گرم کنید و حرارت آن ها را تا جایی که امکان دارد بالا ببرید.

آیا آهن موجود در ظروف چدن وارد غذا در حال پختن می شود؟

بله، اما این اتفاق معمولا در هنگام پخت غذا های اسیدی رخ می دهد. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند غذا های دارای خاصیت اسیدی در ظروف چدنی تهیه نشود.

این گونه غذا ها نه تنها باعث از بین رفتن روکش روغنی به وجود آمده در هنگام آماده سازی ظروف چدن می شوند، بلکه پیش نیاز های لازم جهت ترشح فلز آهن و جذب آن توسط مواد خوراکی را فراهم می کنند.

لازم به ذکر است که فلز آهن ماده ای سمی به حساب نمی آید، اما باعث می شود طعم غذا تغییر کند.

بنابراین اگر متوجه شدید طعم غذا به طعم آهن نزدیک است، بهتر است مقادیر اسید موجود در مواد اولیه را مورد بررسی قرار دهید و در صورت امکان از سایر ظروف پخت و پز برای آماده سازی آن غذا کمک بگیرید.

در شست و شوی ظروف چدن آیا می توان از مایع ظرفشویی استفاده کرد؟

بله. یکی از تصورات غلط درمورد ظروف پخت و پز چدن این است که نمی توان در شست و شوی آن ها از مایع ظرفشویی استفاده کرد.  همانطور که می دانید آماده سازی مناسب ظروف چدن و ایجاد لایه ای روغنی روی سطح این گونه ظروف جهت حفظ روکش نچسب ضروری است.

به همین دلیل بسیاری از آشپزان همواره نگران از بین رفتن این لایه هستند و تصور می کنند مایع ظرفشویی می تواند به این روند سرعت ببخشد.

اما ما به شما اطمینان می دهیم استفاده از مقدار مناسب مایع ظرفشویی هیچ تاثیر مخربی بر ظروف چدن و لایه روغنی به وجود آمده روی سطح آن ها نخواهد داشت. اما نکته مهم تر این است که بلافاصله پس از هر بار شست و شو و آبکشی حتما تابه ها و قابلمه های چدن را خشک کنید و آن ها را در فضایی با حداقل رطوبت قرار دهید.

در غیر این صورت احتمال زنگ زدگی این گونه ظروف وجود خواهد داشت.

نکته مهم بعدی این است که مراقبت ویژه و آماده سازی های منظم ظروف چدن را در فاصله های زمانی مشخص برنامه ریزی کنید.

با مراجعه به مقاله “استفاده از ظروف چدن برای اولین بار” می توانید روش صحیح آماده سازی و استفاده درست از تابه ها و قابلمه های چدن را به طور مفصل مطالعه نمایید.

ظروف چدن چه مزایایی دارند؟

ظروف چدن کاملا سالم و بهداشتی هستند

سابقه ظروف چدن به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش باز می گردد و اگر این گونه ظروف باعث به خطر افتادن سلامت مصرف کنندگان می شدند، بدون شک تا به امروز مورد استفاده قرار نمی گرفتند.

چنین چیزی در مورد ظروف پخت و پز مدرن وجود ندارد و بسیاری از ظروف موجود در بازار علاوه بر ارائه کیفیت پایین، نمی توانند سلامت جسمانی مصرف کنندگان را تضمین کنند.

به عنوان مثال ظروف آلومینیومی که متاسفانه امروزه مورد استفاده بسیاری از خانواده ها قرار می گیرند، در هنگام آشپزی در تماس با مواد غذایی واکنش نشان می دهند و در مقادیر زیاد فلز خطرناک آلومینیوم را وارد غذا می کنند.

ظروف نچسب تفلون نیز به راحتی دچار خط و خراش می شود و تکه های تفلون جدا شده از سطح آن ها وارد مواد غذایی می شود و مسمومیت های غذایی به وجود می آورد.

ظروف پخت و پز با روکش سرامیکی همان محصولاتی که با نام ظروف سرامیکی شناخته می شوند دارای روکش لعابی هستند که در اکثر موارد حاوی فلز فوق العاده سمی سرب است و به همین دلیل این گونه ظروف می توانند فلز سنگین سرب را به مواد غذایی انتقال دهند.

بنابراین تنها ظروف پخت و پز کاربردی که می توانند ادعای سالم بودن داشته باشند، تابه ها و قابلمه های چدنی هستند که در بسیاری از موقعیت ها کارایی و کیفیت خود را به نمایش گذاشته اند.

البته لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که ظروف چدنی آشپزخانه در تماس با غذا های اسید واکنش نشان می دهند.

با این وجود اگر مراحل آماده سازی آن ها با دقت صورت پذیرد، لایه محافظ روغنی تشکیل شده روی سطح ظرف تا حدودی می تواند از چنین واکنش هایی جلوگیری کند.

علاوه بر آن آهن ترشح شده از ظروف چدنی نه تنها خطری برای سلامتی شما محسوب نمی شود، بلکه به عنوان یک ماده معدنی مفید می تواند آثار مثبتی بر وضعیت جسمانی داشته باشد و مشکل افرادی که با کمبود آهن مواجه هستند را تا حدودی برطرف نماید.

امروزه انواع ظروف پخت و پز از جنس آلومینیوم، استیل ضد زنگ، سرویس سرامیک ، دیگ مسی و تابه ها و قابلمه های دارای روکش تفلون نچسب به وفور در بازار یافت می شوند و در طول سال های گذشته جایگزین ظروف چدن (Cast-iron cookware) دوست داشتنی و قدیمی شده اند.

اما واقعیت این است که هیچ کدام از این ظروف پخت و پز تا به حال نتوانسته اند ایمنی و ماندگاری مشابه تابه ها و قابلمه های چدن را به نمایش بگذارند.

به همین دلیل است که مردم روز به روز از مزایا و فواید پخت غذا داخل ظروف چدن بیشتر آگاه می شوند، و استقبال از این ظروف با روند چشمگیری رو به افزایش است. اگر امروز به بازار کل زندگی خود مراجعه کنید، مشاهده خواهید کرد که تابه ها و قابلمه های چدنی در حال باز پس گیری جایگاه به حق خود هستند و در بسیاری از مغازه ها یافت می شوند.